40 jaar Weverijmuseum

40 jaar Weverijmuseum; mens en machine laten het weefambacht leven! 

Eind jaren zestig van de vorige eeuw was er in de textielindustrie een algehele teloorgang. Zo ook in Geldrop e.o. waar nog veel fabrieken in bedrijf waren. Maar alras werden veel bedrijven gesloten met het gevolg een enorm aanbod van inventarissen zoals: machines, gereedschappen en aanverwanten. Dit was voor de Gemeente Geldrop het sein om dat veilig te stellen als industrieel erfgoed. Dit gebeurde onder de bezielende leiding van industrie-historicus Dr. F.A.M Verhagen. Deze heeft zich toen hierover ontfermt en zorgde, in overleg met de gemeente en onder de paraplu van de oudheidkamer, voor opslag.

  

Er werd een locatie gevonden voor opslag en voorbereiding voor een museum in het leegstaande kousenfabriekje NEKO in de H. Geeststraat waar op 16 Juni 1983 de officiële opening plaatsvond van het Weverijmuseum door de Commissaris van de Koningin in Brabant Mr. Dries van Agt in het bijzijn van Burgemeester van Berckel, de Hr. Verhagen als oprichter en het voltallige bestuur. 

 

Het museum kreeg al snel veel belangstelling. En dat is mede te danken door de inzet van de vrijwilligers, maar ook de bezoekers die het museum al vanaf het begin een warm hart toedragen. De wevers konden aan de slag met de machines en de gastvrouwen ontvingen de bezoekers met veel enthousiasme. Maar ook op bestuurlijk vlak kreeg het museum voldoende versterking. Als die bedrijvigheid heeft ertoe geleid dat in 1987 de 20-duizendste bezoeker in het Weverijmuseum werd ontvangen. Zo was er bij 10-jarig Jubileum in 1993 een speciale expositie waaraan veel regionale textielbedrijven hebben meegewerkt. In de speciale feesttent, achter restaurant ‘De Hoppenhof’, werd het feest door de jeugd met zang en dans het feest opgeluisterd. 

 

Na 20 jaar gebruik van deze locatie kreeg het gebouw een andere bestemming en moest de organisatie op zoek naar een andere passende locatie in Geldrop. Dit werd gevonden in een aanbod van een fabriekslocatie van de voormalige Textielfabriek van Van den Heuvel in de Molenstraat. De voorbereidingen gingen samen met een totaal nieuw bouwplan, genaamd ‘Hofdael’, dat aan het historische gebouw zou worden gekoppeld.  

Dit oude fabrieksgebouw had een tijd leeggestaan en was niet meteen geschikt als museumlocatie. Het was echter van een zodanige importantie dat het als rijksmonument werd aangemerkt. Dat had als voordeel dat er, in samenwerking met de gemeente, gelden vrijkwamen om het historische fabriekscomplex deskundig te laten restaureren en gereed te maken als museumlocatie.  

In 1999 begon men met ontmanteling van de oude locatie tot medio 2000 het Weverijmuseum de nieuwe locatie kon inrichten. Het geheel stond onder leiding van de toenmalige directeur de Hr. Jaap Boer met bouwkundige ondersteuning van architect J. Henket. 

 De officiële opening vond plaats op 8 September 2000 en werd wederom gedaan door de Mr. A.A.M van Agt, oud-ministerpresident in het bijzijn van veel bijzondere genodigden zoals: waarnemend Burgemeester Mevr. P.H.M. Jacobs, de Hr. P. Nijhof vanuit de rijksdienst van monumentenzorg, en ex- industrieel De Hr. F. Philips als bijzonder gast. Het was toen ook een zéér feestelijk gebeuren. 

 

Het ging crescendo en het aantal bezoekers steeg. Dat kwam ook dankzij de bijzondere tentoonstellingen die er in die jaren zijn georganiseerd, zoals bij het 20-jarig bestaan in 2003. Met wederom medewerking van textielbedrijven uit de regio. Ook was er in 2005 een expositie over Topsport en Textiel waar spontaan aan werd meegewerkt door Hans van Breukelen als oud-doelman van PSV. Tussen 2005 tot 2015 werd er gebouwd aan de vaste collectie en kwamen er ook regelmatig nieuwe aanwinsten, zoals nieuwe machines, bij.  

 

In 2013 werden bij het 30-jarig jubileum de vrijwilligers van het eerste uur nog eens extra gehuldigd. In dit verband moeten hierbij zeker de namen worden vermeld van de Hr. René Teunissen die in 1982 zich als secretaris had aangemeld voor het bestuur, Mevr. Resi Leffers en Mevr. Wies van Dingenen die van 1984 actief zijn zowel als gastvrouw als coupeuse en die nu nog steeds deze functies vervullen.

                                                      

Vanaf 2012 begon men zich zorgen te maken over vergrijzing van de vrijwilligers en dacht de organisatie na over de toekomst van het museum. In dit kader is er een project opgezet om de kennis van onder andere de wevers vast te leggen om dit vervolgens over te dragen aan nieuwe wevers. Ook werd er gekeken naar de inrichting van het museum. Na veel plannen vanaf 2012 werd in 2016 projectmanager Mevr. Simone van der Heiden aangesteld om een grote transitie te realiseren, welke resulteerde in de heropening van een geheel vernieuwd museum in 2018.  

 

Gelijktijdig werden er ook elk jaar aan allerlei textiel gerelateerde activiteiten en exposities meegewerkt zowel binnen als buiten het museum, zoals de Meise Mert, ‘Van geklater naar gekletter’. Maar ook was er voor de vrijwilligers elk jaar een kerstviering en indien mogelijk een dagje op reis tijdens de vrijwilligersdag!

 

Verder is er al die tijd een enorme support en financiële bijdrage van de gemeente Geldrop-Mierlo en van uit het bedrijfsleven geleverd. En niet te vergeten de gelden die zijn gedoneerd door de ‘Vrienden van het Weverijmuseum’. Deze club is door de Hr. Bert van Leijsen opgericht en is nog steeds actief tot op de dag van vandaag. 

 

En nu anno 2023 is men volop bezig met vernieuwing en versteviging. Zowel voormalig directeur Bert Vermeer als de huidige Interim Directeur Jolijn Brouwers hebben verder gebouwd aan de organisatie en het museumverhaal. Ook is er geïnvesteerd in een moderne weefmachine wat nieuwe kansen biedt voor samenwerking en productie. Dit alles krijgt binnen afzienbare tijd vaste vorm gezien de goedgekeurde plannen van de gemeente en is een cadeautje bij ons 40- jarig bestaan. 

 

 

Jan Gijsberts 

 

40 jaar… en nu? 

Het Weverijmuseum is 40 jaar geworden en in de bloei van het bestaan. En dat zal het publiek steeds meer merken.  

Groeien op de schouders van reuzen 

De organisatie heeft in de 40 jaar op voormalige textielfabriekslocaties een sterke vaste collectie opgebouwd met bijzondere weefmachines, de grootste historische weefmachine collectie van Nederland, en een sterke vrijwilligersorganisatie opgetuigd. De bezoekersaantallen en de impact op de maatschappij stijgen. Zeker gezien de groei van de hightechindustrie in de regio is het waardevol om af en toe om te kijken en te leren van het ontstaan van die industrie; de maakindustrie, waar de textielindustrie een groot onderdeel van is geweest. Gesterkt dankzij de sterke basis en de financiële impuls die de gemeente Geldrop-Mierlo in de zomer van 2023 heeft toegezegd, kan het museum verder investeren in een nieuwe museumkoers waarin het verleden wordt verbonden met het heden en de toekomst.                                                                   

Investeren in organisatie en locatie        

De 85 vrijwilligers vormen het hart van het museum, maar zullen ondersteunt worden door een professioneel kernteam, onder leiding van een nieuwe directeur. Het museumprofiel krijgt meer vorm, wat invloed heeft op de vaste expositie, thematentoonstellingen, activiteiten en samenwerkingsverbanden die het museum aangaat met wevers, designers en het bedrijfsleven. Ook wordt er geïnvesteerd in het gebouw, zoals dat onlangs met de museumwinkel is gebeurd. En met kleine aanpassingen kunnen de drie verhaallijnen in het museum, de technieklijn, de geolijn en de tijdlijn beter gevolgd worden in de vaste tentoonstelling. Ook zijn er plannen om de ruimtes op de eerste verdieping meer geschikt te maken voor verschillende toepassingen en doelgroepen.  

Kennis is macht 

Educatie heeft, maar krijgt nog meer, een belangrijke plek in het museum. Het museum heeft de opdracht om de kennis over het weefambacht, maar ook de plek en impact van de textielindustrie in de regio, over te dragen. Zo heeft de organisatie de ambitie om elke basisschoolleerling in de regio een keer in het museum te ontvangen. Er worden projecten opgezet voor het primair- en voortgezet onderwijs en voor het vervolgonderwijs. Maar ook intern zijn leertrajecten opgezet, zoals het meester-leerling-traject, zodat het weefambacht niet verloren gaat en de oude en moderne weefmachines blijven werken voor demonstraties en productie. De komende tijd wordt dan ook gewerkt aan een vaste collectie keukentextiel dat in de museumwinkel te koop zal zijn. Daarnaast zal het museum textielontwerpers, wevers en designers uitdagen om te experimenteren met de oude en moderne machines, zodat ook in het weefambacht oud- en-nieuw met elkaar verbonden blijft. Het Weverijmuseum is klaar voor de toekomst en viert dat samen met de bezoekers! 

Oproep: Ben jij enthousiast geworden en wil je een bijdrage leveren aan jezelf en het Weverijmuseum? Kom gezellig langs, of stuur een mail naar info@weverijmuseum.com. We zoeken voor verschillende functies versterking en jij bent zeker welkom! 

  

 

Interim Directeur Weverijmuseum, 

Jolijn Brouwers